Waarachtig zichtbaar zijn
Als leider of begeleider ben je volop zichtbaar. Zichtbaarheid kan heel ongemakkelijk voelen. Je kunt last hebben van onzekerheid en twijfel, een hoofd dat op hol slaat, hartkloppingen, hoge adem of onrust in je buik. Authentiek aanwezig zijn is dan niet eenvoudig! Wanneer je leert comfortabel te zijn met je eigen zichtbaarheid, houd je meer energie over én vergroot je je invloed.
Wat we doen om ons ongemak te verbergen
Veel (bege)leiders ontwikkelen strategieën om hun ongemak te maskeren. Sommigen zetten een one (wo-)man show neer, anderen doen juist hun best om te verdwijnen. Weer anderen nemen zichzelf of de situatie overmatig serieus. Het lijkt een oplossing, maar in werkelijkheid kost het onnodig veel energie en belemmert het werkelijk contact.
Misschien herken je dat je jezelf soms groter of kleiner maakt dan je bent. Maar zodra je ophoudt met iets toevoegen of achterhouden, ontstaat de beste versie van jouw unieke aanwezigheid: geloofwaardig, ontspannen én interessant om naar te luisteren.
Waarachtig zichtbaar zijn
Invloedrijk leiderschap komt niet voort uit trucjes of het oppoetsen van je imago, maar uit zelfvertrouwen, waarachtigheid en onverdeelde aandacht. Dat vraagt moed.
Want waarachtig zichtbaar zijn is kwetsbaar. Het vraagt aanwezigheid met wat er in je wordt aangeraakt. Het is de bereidheid om aanwezig te zijn met alles wat er is, inclusief je onzekerheden – zonder masker.
De (bege)leiders die het meest inspireren, zijn vaak niet degenen die graag in het middelpunt staan, maar degenen die ondanks hun ongemak tóch zichtbaar durven zijn. De beste trainers en opleiders zijn misschien wel degenen die hun beroep kiezen ondanks het feit dat ze liever niet in het middelpunt van de belangstelling staan. Hetzelfde geldt voor leiders. Sommigen hebben het druk met het onafgebroken oppoetsen van hun ego, anderen worden gemotiveerd door de wens om dienstbaar te zijn aan anderen.
Hoe meer je aanwezig durft te zijn vanuit waarachtigheid in plaats van de preoccupatie met jezelf, hoe meer je in verbinding bent met anderen.
Onzichtbaar zijn is een illusie
Ook als je probeert onzichtbaar te zijn, ben je zichtbaar. Er zijn mensen met een onverzadigbare behoefte aan zichtbaarheid, anderen doen liever alsof ze niet zichtbaar zijn. We verbergen ons, we etaleren een ideaal imago op social media, we schuilen achter een stoer verhaal. Veel leiders in organisaties zijn wel fysiek aanwezig, maar niet zichtbaar.
Toch: onzichtbaar zijn is een illusie. Je wordt altijd gezien, ook als je hoopt van niet. Mensen voelen intuïtief of je echt aanwezig bent en reageren daarop. Al in de eerste seconden dat je verschijnt, hebben anderen een indruk van je kwaliteit van aanwezigheid. Je kunt nog zoveel trucs leren om beter over te komen, maar mensen weten of je écht bent. Daarom wordt gezegd dat de eerste seconden van een sollicitatiegesprek de belangrijkste zijn.
Ik ervaarde dit zelf eens in een workshop waarin we elkaar uitgebreide feedback gaven op basis van onze eerste indruk. Na een korte introductie vertelden we elkaar wat we hadden waargenomen. Dat was heel onthullend, want anderen zien dingen van jou die je niet van jezelf waarneemt. En opvallend genoeg: dat wat je probeert te verbergen, blijkt vaak juist extra zichtbaar te zijn.
Zichtbaarheid vraagt improvisatie
Waarachtig zijn vraagt dat je kunt improviseren: aanwezig zijn in het moment en werken met wat voor handen is. Het is flexibel bewegen in het hier en nu. En dat klinkt misschien simpel, maar dat is het niet. Improvisatie gaat niet persé vanzelf: jazz muzikanten oefenen bijvoorbeeld eindeloos om vrij en ontspannen te kunnen improviseren. Voor een groep staan, in welke rol dan ook, vraagt een combinatie van improvisatie en vakmanschap. Dat maakt je werk interessant en tegelijk onvoorspelbaar. Het vergt moed om aanwezig te zijn zonder franje.
Zichtbaarheid als bron van vitaliteit
Zichtbaarheid zijn kan heel veel energie kosten als je druk bent met verdwijn- en verschijntrucs. Maar als je echt aanwezig durft te zijn, gebeurt het tegenovergestelde. Wanneer je waarachtig zichtbaar bent, kom je in contact met je eigen vitaliteit en met de levensenergie van anderen. Je maakt contact vanuit echtheid met de mensen waarmee je werkt, daardoor gaan de energie en ideeën stromen. Echtheid werkt bovendien aanstekelijk! Het brengt niet alleen jou tot leven, maar ook de mensen met wie je werkt.
Verdwijn- en verschijntrucs kosten energie. Waarachtige zichtbaarheid geeft energie.
Train je zichtbaarheid
Je talent voor zichtbaarheid kan je trainen met behulp van lichaamsgerichte oefeningen en oprechte feedback. Dit helpt om je gedrag te versoepelen, zodat je waarachtig aanwezig kunt zijn. In oefeningen zonder woorden kan je veel ontdekken over de manier waarop je zichtbaar bent. De neiging om te nadrukkelijk aanwezig te zijn, je terug te houden of je niet te laten kennen wordt waarneembaar voor jezelf en voor anderen.
Waarachtige zichtbaarheid ontstaat uit gelijktijdige afstemming op jezelf en op je omgeving, zodat je geen energie lekt, maar energie kríjgt. Die afstemming kun je trainen met behulp van bewegingsoefeningen.
Training Waarachtig zichtbaar zijn
De training Waarachtig zichtbaar zijn gaat over comfortabel zijn met je zichtbaarheid. Deze gevarieerde 1-daagse training daagt je uit, bemoedigt en inspireert je om op je gemak te zijn met zichtbaar zijn. Je onderzoekt zichtbaarheid aan de hand van speelse oefeningen, reflectievragen, beweging en beeldonderzoek. Je traint de kwaliteit van je aanwezigheid. Dat versterkt je zelfvertrouwen, je invloed en vergroot je speelruimte.
Deze blog is gebaseerd op het hoofdstuk ‘Zichtbaar zijn’, uit mijn boek Sterk staan door flexibel bewegen (Boom 2024).
